Giới truyền thông thế giới vừa đồng loạt
đưa tin về một sự cố gây chấn động hồi đầu tuần này: những kẻ trộm táo
tợn đã đột nhập trước bình vào bảo tàng Kunsthal ở Rotterdam, Hà Lan và
lấy đi 7 kiệt tác hội họa của 4 họa sĩ lừng danh là Picasso, Monet,
Matisse và Gauguin. Cảnh sát cho biết, đây là vụ trộm lớn nhất ở Hà Lan
trong hơn 2 thập niên qua, với tổng trị giá tài sản bị mất ước tính lên
tới gần 100 triệu USD.
Sự cố một lần nữa làm dấy lên hồi chuông
cảnh báo về nạn trộm tranh và nhu cầu về một phương pháp chống trộm
hiệu quả. Cả thế giới đang nỗ lực cho ra đời những sáng kiến giúp ngăn
cản bọn trộm, trong đó phải kể đến dự án có tên FING-aRt-PRINT do Liên minh châu Âu (EU) tài trợ nhằm tạo nên một "chữ ký số hóa độc nhất vô nhị" trên các kiệt tác hội họa, có khả năng phân biệt những tác phẩm nguyên gốc, giả mạo và bị đánh cắp.
Trang Discovery dẫn lời Kirk Martinez,
một thành viên nhóm dự án và là giảng viên cấp cao chuyên ngành Điện tử
và Vi tính tại Đại học Southampton (Mỹ) lý giải: "Thông qua sự kết
hợp giữa phương pháp đo đạc mô tả bề mặt cực kỳ chính xác với các phép
đo màu vô cùng chuẩn xác, chúng tôi tin có thể lưu trữ "dấu vân tay" của
đối tượng (trong trường hợp này là các bức tranh), đặc điểm không thể
sao chép".
Giống như dấu vân tay, mỗi bức tranh sở
hữu các đặc tính nhất định về độ ráp của bề mặt tác phẩm và màu sắc.
Những đặc điểm này có thể được nhìn thấy dưới kính hiển vi. Tất cả khiến
mỗi tác phẩm hội họa trở thành độc nhất vô nhị và có thể dễ dàng được
nhận ra.
Từ khoảng cách không đầy 1,5cm, các nhà
nghiên cứu sử dụng một kính hiển vi phức tạp gọi là máy đo biên dạng
tiêu điểm ánh sáng trắng để đo độ ráp của 1cm2 của một bức
tranh. Bằng cách hướng một camera đặc biệt vào cùng vị trí, nhóm nghiên
cứu đã tạo ra một "dấu vân tay" quang phổ ghi lại cách thức ánh sáng
phản chiếu trên tranh. Việc làm này cung cấp các thông tin giá trị về
màu và chất nhuộm sử dụng trong tác phẩm hội họa. Cuối cùng, hình ảnh về
điểm lấy dấu "vân tay" của bức tranh được lưu lại phục vụ mục đích tra cứu trong tương lai.
Marc Masurovsky, một nhà sử học và cũng
là chuyên gia về tranh đánh cắp, nhận định, công nghệ mới giống như đóng
dấu lên đối tượng, giúp chúng ta nhận diện ra chúng. Ứng dụng của nó là
khả năng giúp ngăn chặn sự giả mạo hoặc trộm cắp tranh.
Tuy nhiên, một số người chỉ trích hoài nghị liệu công nghệ FINGER-aRt-PRINT có thể tạo ra "chữ ký"
số hóa bền lâu vĩnh cửu cho các bức tranh trước thực tế rằng, độ ráp và
màu sắc của tác phẩm hội họa luôn bị hủy hoại theo thời gian.
Dù thế nào, theo chuyên gia Masurovsky,
công nghệ FINGER-aRt-PRINT cũng là một bước đi đúng hướng, góp phần vào
những nỗ lực chống nạn sao chép và trộm cắp tranh hiện nay.
